دانستنی‌هایی درباره ویتامین B10
ویتامین B10 یا پارا آمینوبنزوئیک اسید (پابا) یک ماده طبیعی بشکل بلورهای سفید رنگ است. این ماده بطور طبیعی در برخی مواد غذایی موجود و یا بصورت سنتتیک در صنایع شیمیایی تولید می شود و به محصولات ضد آفتاب افزوده و به عنوان مکمل در احیای رنگ موهای خاکستری و بهبود برخی از مشکلات پوستی استفاده می نمایند.
ویتامین B10 از انواع ویتامین گروه B بوده ولی در زمره یک ویتامین و یا یک ماده مغذی محسوب نمیشود. مخمر آبجو، گوشت های اندامی مانند دل و جگر، قارچ ها، غلات کامل و اسفناج حاوی مقادیر کافی ویتامین B10 می باشند. ویتامین B10 همچنین بمقدار اندک در داخل بدن انسان تولید و مورد استفاده برخی باکتری ها در روده بزرگ قرار می گیرد. پابا از مواد کمک کننده به تولید ناکافی فولات (ویتامین B9 ) از ترکیبات مورد نیاز برای رشد و نمو در بدن انسان است. لذا بدن انسان به دریافت این ماده مغذی از منابع غذایی نیز نیازمند است. ویتامین B10 در حال حاضر بصورت صنعتی تولید و به اشکال مختلف قرص، پودر، عصاره و محصولات موضعی برای پوست و مو مفید و استفاده میشود.
اثرات و عوارض بالقوه ویتامین B10
محافظت در برابر خورشید
پابا می تواند در محصولات ضد آفتاب پرتوهای فرابنفش خورشید، به ویژه پرتوهای UVB که با آفتاب سوختگی و آسیب DNA مرتبط هستند را جذب کند لکن بدلیل بروز واکنش های آلرژیک پوستی از سال 2019، مصرف آن توسط سازمان غذا و داروی آمریکا در محصولات ضد آفتاب ایمن و موثر شناخته نشده است.
ویتامین B10 اگرچه در لوسیون های خاص و محصولات مرطوب کننده در ترکیب با آلوئه ورا استفاده میشود ولی به ندرت در فهرست مواد تشکیل دهنده شامپوها، نرم کننده ها و رژ لب ها دیده می شود.
اختلالات مرتبط با پوست
همزمان با اثر حافظتی برای پوست در مقابل پرتوهای فرابنفش خورشید این ویتامین به رفع برخی مشکلات پوستی مانند سفت شدن، انباشت بافت و تغییر رنگ پوست نیز کمک می کند.
در یک مطالعه نشان داده شده است که استفاده از مکمل پتاسیم پابا در درمان بیماری پیرونی (Peyronie's disease) برای 12 ماه توانسته است مقدار و اندازه پلاک فیبروز در درون آلت تناسلی مردان را کاهش دهد. پابا به عنوان یک درمان احتمالی برای اسکلرودرمی، یک بیماری خودایمنی که موجب سفت شدن پوست و رسوبات فیبروز در اندام ها می شود نیز مطرح است. پابا اغلب در درمان پیسی یا برص، شرایطی که با بروز وصله های سفید رنگ روی پوست همراه است، نیز شناخته شده است.
مراقبت از مو
یکی از کاربردهای پابا، کمک به احیای رنگ طبیعی مو در موارد خاکستری شدن زودرس است. مطالعات علمی نشان داده اند که مصرف روزانه 200 میلی گرم تا 24 گرم پابا به تیره شدن رنگ مو و بازگشت رنگ به تارهای خاکستری کمک می نماید.
عوارض و اقدامات احتیاطی
مصرف دوزهای بالای ویتامین B10 در افراد مبتلا به مشکلات کلیوی و کبدی توصیه نمی شود. پابا میتواند در کلیه ها تجمع و لذا بدون مشورت با پزشک نباید در بیماران کلیوی و کبدی مصرف شود.
پابا ممکن است در عملکرد سولفونامیدها (داروهای سولفا)، از جمله برخی آنتی بیوتیک ها، اختلال ایجاد کرده و اثربخشی آنها را کاهش دهد. آنها نباید همراه یکدیگر دریافت شوند. اگرچه استفاده موضعی آن بی خطر ولی مصرف آن بفرم خوراکی در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی شود.
میزان مصرف: بیشتر مکمل های پابا موجود در بازار مصرف 500 میلی گرم در روز را توصیه می کنند، اما محدوده مصرف از 100 میلی گرم تا بیش از 1,000 میلی گرم متغیر است.